باطل کردن قرارداد

باطل کردن قرارداد : بطلان قرارداد یکی از آثار حقوقی است که در نتیجه عدم رعایت برخی از قوانین شکلی و ماهوی قررادادها به وجود می آید.

با این حال بسیاری از اقشار جامعه الفاظ مختلفی همچون فسخ، تفاسخ و انفساخ یک قرارداد را نیز برابر با بطلان قرارداد دانسته و اطلاع چندانی از تفاوت های اصولی این مباحث با بطلان قرارداد ندارند.

در ادامه به توضیح موارد بطلان قرارداد و نحوه باطل کردن قرارداد پرداخته و اشاره ای کوتاه به معانی الفاظ فوق الذکر خواهیم داشت با وکیل کیفری عدل جویان همراه باشید…

انحلال قرارداد

انحلال یک قرارداد ممکن است به طرق مختلفی رخ دهد. این موارد عبارتند از:

فسخ

به معنای برهم زدن یک قرارداد است. برهم زدن یک قرارداد ممکن است یک طرفه باشد و یا دوطرفه.

تفاسخ

تراضی طرفین جهت برهم زدن معامله بدون دلیل خاصی که اقاله نیز نامیده می شود.

انفساخ

به معنای از بین رفتن یک قرارداد کاملا معتبر در نتیجه حکم دادگاه، رضایت طرفین و یا وقوع یک شرط خاص در قرارداد است.

بطلان قرارداد

این مورد در ادامه به صورت تفصیلی مورد اشاره واقع میگردد.

باطل کردن قرارداد چیست

در بطلان یک قرارداد ما به صورت کاملا واقعی با یک قرارداد قانونی و معتبر مواجه نیستیم. با این حال به علت تصور طرفین مبنی بر وقوع یک قرارداد معتبر، انحلال آن را بطلان قرارداد می نامند.

انعقاد یک عقد مبتنی بر شروط قانونی خاصی است که عدم وجود هر کدام از این شروط، یک قرارداد را از اعتبار خارج نموده و باعث بطلان آن می گردد. این بطلان به معنای عدم وجود واقعی قرارداد از ابتدا بوده و هیچ کدام از آثار عقد مورد نظر نمی تواند در خصوص آن صدق کند.

شروط مورد نظر عبارتند از

• وجود قصد در طرفین معامله در خصوص معامله مورد نظر
• عدم اهلیت یکی از طرفین و یا هر دوی آن ها جهت انعقاد قرارداد
• مشروعیت جهت معامله
• عدم معین بودن مبیع

قصد در معامله به چه معناست؟

مقصود از قصد، آگاهی و اختیار طرفین معامله جهت وقوع عقد و پذیرش آثار آن است. اجبار به عنوان یک فعل نابهنجار در نقطه مقابل قصد قرار داشته و در صورت وجود و اثبات، معامله را از آغاز باطل نموده و تمام آثار آن را نیز منحل می نماید.

در خصوص باطل کردن قرارداد باید توجه  داشت که اضطرار نمی تواند منحل کننده یک عقد کاملا معتبر باشد.

بدین معنا که اگر شخصی به واسطه اضطرار و نیاز شدید مالی مجبور به فروش ملک و یا خودروی خود با قیمتی بسیار پایین گردد، معامله کاملا معتبر بوده و پس از رفع اضطرار نمی تواند جهت بطلان معامله اقدام نماید.

لزوم اهلیت در معامله به چه معناست؟

قانونگذار یکی از شرایط صحت معاملات را اهلیت طرفین ذکر کرده است. عدم اهلیت یکی از صفات حقوقی صغار، مجانین و سفها می باشد.

هر کدام از اشخاص ذیل مبادرت به عقد یک قرارداد نمایند، آثار حقوقی بر آن عقد صدق نخواهد کرد و اصولا معامله صحیح و معتبری منعقد نشده است.

در خصوص صغار باید گفت که منظور از صغار، اطفالی هستند که به سن بلوغ نرسیده اند.

مقصود از مجانین نیز، فردی است که دچار اختلال مشاعر شده و قدرت درک عقلی موضوعات را ندارد. سفیه نیز شخصی است که هرچند صغیر و یا مجنون نیست اما تصمیمات وی در خصوص مسائل مالی، غیر عقلایی بوده و قادر به انعقاد قرارداد به حکم قانون نمی باشد. جنون مجنون نیز اگر ادواری باشد، باید در زمان انعقاد قرارداد، حادث شده باشد و در غیر این صورت تاثیری در صحت معامله نخواهد داشت.

مشروعیت جهت معامله

اصولا طرفین یک معامله در زمان وقوع عقد اشاره ای به جهت معامله نمی کنند. به عنوان مثال در خصوص عقد اجاره، موجر صرفا ملک خود را به مستاجر، اجاره می دهد و طبق توافق اجاره بها را دریافت می کند.

اصولا در این عقد اشاره ای به نحوه استفاده مستاجر از عین مستاجره نمی گردد حال اگر اشاره ای به جهت معامله صورت گیرد، این مورد باید مشروعیت کامل داشته باشد.

مشروعیت مورد نظر نیز با اقتباس از فقه امامیه و با توجه به مفاد قوانین موضوعه سنجیده می شود.

به  عنوان مثال اگر در اجاره نامه ذکر گردد که عین مستاجره صرفا جهت استیفای منفعت به عنوان یک قمارخانه و یا محل شرط بندی مورد استفاده واقع گردد، عقد اجاره کاملا باطل بوده و هیچ گونه اثر حقوقی نخواهد داشت.

معین بودن مبیع به چه معناست؟

مبیع به معنای مالیست که مورد معامله واقع می گردد. در صورتی که قراردادی بر یک موضوع واهی انجام گردد، پایه و اساس حقوقی نداشته و کاملا بی اعتبار است.

به عنوان مثال در عقد اجاره ای که فوقا اشاره نمودیم، ملکی با مشخصات خاصی اجاره داده شود، درحالی که در دنیای واقعی چنین ملکی وجود نداشته باشد، عقد اجاره باطل است.

گونه ای دیگر از معین نبودن عین مورد معامله، از بین رفتن آن پیش از وقوع معامله است. بنابراین اگر طرفین به تصور اینکه مال مورد معامله موجود است، آن را معامله نمایند و پس از معامله متوجه شوند که مال مورد نظر از بین رفته است، این قرارداد نیز باطل بوده و اگر ثمن پرداخت شده است باید مسترد گردد.

کلام آخر

اتمام مدت قرارداد به معنای واقعی در عداد مصادیق انحلال قراداد واقع نمی گردد و یکی از آثار کاملا طبیعی یک قرارداد است و اینکه به عبارت ساده تر وجود قصد، اهلیت، مشروعیت جهت و معین بودن مورد معامله، شرایط صحت یک عقد بوده و عدم وجود یکی از آن ها در زمان عقد جهت بطلان آن کفایت می کند.

مراجعه به وکیل دادگستری و استفاده از مشاوره حقوقی رایگان  بهترین وکیل تهران برای پیگیری پرونده باطل کردن قرارداد هوشمندانه ترین اقدام برای کسب نتیجه در دعوای حقوقی می باشد.

برای ارتباط با بهترین وکیل تهران می توانید با شماره 44386581-021 تماس حاصل فرمایید و از مشاوره حقوقی تلفنی گروه وکلای عدل جویان بهره مند شوید.