نحوه مطالبه وجه چک

نحوه مطالبه وجه چک : تقریبا محال است که خودتان و یا دست کم یکی از اعضای خانواده و نزدیکانتان با چک و مشکلات چک برگشتی آشنایی نداشته باشید.
به جرئت می توان گفت چک یکی از پر دردسر ترین اسناد تجاری است که علی رغم استفاده بسیار زیاد آن در عرف بازاری، همچنان در بین مردم ترس و نگرانی زیادی از بابت وصول نشدن وجه آن وجود دارد. متاسفانه اکثر افراد روش های مختلف نقد کردن چک را نمیشناسند. پس به صرف این که در مراجعه به بانک با گواهی عدم پرداخت مواجه شدید،خود را نبازید زیرا این پایان کار نیست!

برای نقد کردن چک چند راه وجود دارد یعنی شیوه حقوقی، کیفری و ثبتی که هر کدام را با حصول شرایطی خاص و البته به اختیار دارنده چک می توان انجام داد.توجه داشته باشید که قبل از انجام هرکدام از این اقدامات لازم است که چک را به بانک برده و برگشت بزنید یعنی بانک گواهی عدم پرداخت صادر نماید. در ادامه با توضیحات وکیل چک همراه باشید..

مسئولان چک را بشناسید

شاید گمان کنید که فقط صادر کننده چک نسبت به پرداخت مبلغ آن مسئول است.بله اگرچه این موضوع صحیح است اما مسئولین دیگری نیز علاوه بر صادر کننده ،برای چک وجود دارد یعنی ضامن و ظهرنویس.

نقش ضامن در چک

ضامن کسی است که پرداخت شدن مبلغ چک را ضمانت می کند. حال این ضمانت را ممکن است برای صادر کننده انجام داده باشد و یا حتی برای ظهرنویس.

مسئولی کمتر شناخته شده به نام ظهرنویس

اگر کلمه ظهرنویسی چندان به گوشتان آشنا نیست بدانید که منظور همان پشت نویسی کردن چک است.و به طور کلی ظهرنویسی، روشی برای انتقال چک به دیگری است یعنی چکی در وجه شخصی صادر می شود حال این شخص با پشت نویسی کردن،این سند تجاری را به دیگری منتقل می نماید. اما حالت دیگری نیز وجود دارد یعنی چکی که به شخصی منقل شده حالا با ظهرنویسی، مجدداًقابل انتقال می شود.

روش کیفری مطالبه وجه چک

اگر در مراجعه به بانک با حسابی خالی مواجه شدید و آنقدر عصبانی هستید که قصد دارید با شکایت کیفری ،پدر طرف را در بیاورید تا او باشد که دیگر چک بلامحل نکشد،البته که می توانید! زیراکسی که چکی پرداخت نشدنی صادر کند طبق قانون مرتکب جرم شده و همان طور که میدانید برای هر جرمی، مجازاتی نیز پیش بینی شده است.
البته در شکایت کیفری فقط نسبت به خود شخص صادر کننده می توانید اعلام جرم کنید و علیه ظهرنویس و یا ضامن چک نمیتوان شکایت کیفری نمود .

چرا شکایت کیفری از چک؟!

نحوه مطالبه وجه چک : با توجه به این که روشی کم هزینه و سریع تر از سایر روش های موجود است و همچنین مجازات حبس و جزای نقدی تعیین شده برای آن حسابی باعث ترساندن صادر کننده چک می شود به طوری که اکثر افراد حاضر هستند از زیر سنگ هم شده پول جور کنند اما پایشان به زندان باز نشود.

چگونگی شکایت کیفری از چک

برای کیفری کردن چک ،حتما باید دو مهلت شش ماهه را رعایت نمایید. یعنی باید از تاریخی که چک صادر شده نهایتا ظرف شش ماه آن را برگشت بزنید و از بانک هم گواهی عدم پرداخت داشته باشیدو بعد تا 6 ماه دیگر فرصت دارید که شکایت کیفری را مطرح کنید. اگر در مهلت های زمانی گفته شده اقدام نکنید متاسفانه برای همیشه باید با شکایت کیفری خداحافظی کنید.اما نگران نباشید در این صورت هنوز می توانید اقدام حقوقی و یا حتی اگر خوش شانس باشید،اقدام ثبتی نمایید.

شکایت کیفری چک در کجا؟

نحوه مطالبه وجه چک: همان طور که گفتیم کیفری کردن چک روشی اطمینان بخش و البته سریع برای دستیابی به پولتان است ولی به دو نکته توجه داشته باشید که اولا به هر دادسرایی نمی توانید مراجعه کنید. بلکه باید به دادسرایی بروید که در همان حوزه بانک برگشت زننده چک باشد. ثانیاً دادسرا ابتدا به جرم چک پرداخت نشدنی رسیدگی نموده و در صورتی که این جرم اثبات شود نهایتا صادر کننده را محکوم به مجازات حبس وپرداخت مبلغ چک و تمامی خسارات وارده می کند اما اگر اهل محکم کاری هستید و می خواهید خیالتان حسابی راحت شود در عین شکایت کیفری می توانید مبلغ چک را به صورت حقوقی نیز مطالبه کنید.

هر چکی کیفری نیست!

بله طبق قانون بعضی از چک ها اصلا کیفری محسوب نمیشوند و نمیتوان نسبت به آنها شکایت کیفری انجام داد.مثلا چکیتضمینی که برای انجام معامله به طرف دیگر داده شده، چکیکه بی نام و بدون مبلغ و حتی تاریخ صادر شود که اصطلاحا به آن” سفید امضاء”می گویند،پاس شدن چک در گروی انجام شرطی باشد، تاریخ صدور و وصول چک متفاوت بوده و بینشان فاصله باشد و یا چک برای معامله نامشروع و غیر قانونی و یا حتی به عنوان بهره برای ربا صادر شده باشد.

بد نیست بدانید که اگر چکی که در دست دارید از جایی غیر از بانک صادر شده باشد مثلا موسسه مالی یا صندوق قرض الحسنه ، پس نسبت به آنها هم نمی شود اقدام کیفری انجام داد.البته موارد ذکر شده، به صرف ادعا هیچ تاثیری در وضعیت کیفری یک چک نخواهد داشت و حتما باید اثبات شود.در صورت اثبات نیز اگرچه چک مذکور دیگر کیفری محسوب نمی شود اما هنوز یک سند تجاری بوده و میتوان به شیوه حقوقی مبلغ آن را مطالبه نمود.

البته توجه داشته باشید که اگر چک برگشتی یعنی چکی که برایش گواهی عدم پرداخت صادر شده است را باپشت نویسی به دیگری منتقل کنید دیگر نمیتوان از صادر کننده آن شکایت کیفری نمود.بلکه باید اقدام حقوقی و یا نهایتا ثبتی انجام داد.

روش حقوقی مطالبه وجه چک

نکته قابل توجه در نحوه مطالبه وجه چک: تقریبا می توان گفت که ساده ترین روش برای نقد کردن یک چک برگشتی همین روش حقوقی است یعنی کافیست که با ارائه دادخواست به دادگاه حقوقی،مبلغ چک را مطالبه نمایید.و خوشبختانه در شیوه حقوقی پای تمامی مسئولین چک از صادر کننده تا ضامن و ظهرنویس گیر است. البته توجه کنید ،باید به همان دادگاهی بروید که با بانک صادر کننده گواهی عدم پرداخت در یک حوزه قرار دارد.از این موضوع مهم غافل نشوید که طبق قانون اگر محل پرداخت چک در ایران باشد نهایتا ظرف یک سال از برگشت زدنش باید دعوای حقوقی خود را طرح کنید.

مزیت های شیوه حقوقی چک

اگرچه یکی از مزیت های شیوه حقوقی نسبت به دو روش دیگر در این است که علیه ظهرنویس هم می توان طرح دعوا کرد اما توجه داشته باشید که اگر مهلت مذکور یک ساله را رعایت نکنید دیگر ظهرنویس از چنگتان در می رود!و نمیتوانید او را طرف دعوای مطالبه مبلغ چکتان قرار دهید.
با توجه به این که امتیاز دیگر چک حقوقی ،امکان توقیف اموال آن هم بدون هیچ قید و شرطی است!
پس اگر مایل به توقیف اموال مسئول چک اعم از صادر کننده،ضامن و حتی ظهرنویس هستید باید ظرف پانزده روز از تاریخی که چک برگشت خورده،اقدام نمایید وگرنه برای توقیف اموال باید مبلغی به عنوان وثیقه که از طرف دادگاه تعیین می شود را به صندوق دادگستری بدهید. در واقع این مبلغ برای جبران خسارت های احتمالی دریافت می شود. دقت کنید که باید به دادگاهی بروید که در حوزه بانک صادر کننده گواهی عدم پرداخت،قرار دارد.لازم به ذکر است که به طور همزمان نمیتوانید از هر دو شیوه حقوقی و ثبتی استفاده نمایید یعنی اگر دعوای حقوقی مطرح کرده اید تا چکتان تبدیل به پول شود دیگر امکان مراجعه به اجرای ثبت وجود ندارد.

شیوه ای منحصر به فرد برای نقد کردن چک

اگرچه اسناد تجاری یعنی چک،سفته و برات از نظر اعتبار جزو اسناد عادی هستند نه رسمی اماچک کمی با دیگر اسناد تجاری متفاوت است،به طوری که چک در حکم اسناد لازم الاجرا است یعنی سندی که با مراجعه به اداره ثبت می توان دستور اجرای آن را درخواست کرد.این اداره ثبت باید با بانکی که صادر کننده چک در آن حساب دارد،در یک حوزه باشند.در واقع این همان شیوه ثبتی نقد کردن چک است پساگر چکی روی دستتان مانده است برای رسیدن به پولتان به اداره ثبت نیز می توانید مراجعه کنید اما توجه داشته باشید که در روش ثبتی مانند روش کیفری،طرف حسابتان فقط و فقط همان صادر کننده چک است و از طرفی صادر کننده بخت برگشته حتما باید اموالی داشته باشد که با معرفی این اموال به اجرای ثبت بتوانید آنها را توقیف کنید.

لازمه نقد کردن چک به روش ثبتی این است که همان بانک برگشت زننده، تطبیق امضای چک و نمونه امضای صادر کننده را گواهی کند.البته این نمونه امضاء در خود بانک وجود دارد.

مزیت ثبتی کردن چک علاوه بر توقیف اموال این است که می توانید صادر کننده را ممنوع الخروج نیز نمایید اما توجه داشته باشید که در شکایت ثبتی اصلا نمیتوانید حکم جلب او را بگیرید. اما اگر ابتدا علیه صادر کننده شکایت کیفری انجام داده اید می توانید برای نقد کردن چک،به اداره ثبت رفته و درخواست اجرائیه نیز نمایید.