دفاع مشروع در قوانین 1401 ایران

دفاع مشروع در قوانین ایران  : به موجب قوانین ایران هر انسانی حق دارد به هنگام مواجه با خطر از جان ، مال و ناموس خود دفاع نماید. مقوله ای که تحت عنوان دفـاع مشـروع شناخته می شود. دفاع مشروع به عنوان یکی از مهم ترین حقوق افراد هر جامعه ای شناخته می شود. اما در مصادیق و نحوه ی اعمال این حق اختلافات و شبهات زیادی وجود دارد.

مسأله ی دفـاع مشـروع در تمامی نظام های حقوقی دنیا مطرح است و از اهمیت به سزایی برخوردار می باشد. اما توسل به آن صرفا در موارد خاصی مجاز شمرده شده است. به عبارت دیگر قانون موارد استفاده از دفاع مشروع را محدود و مشخص نموده است.

به نظر شما دفـاع مشـروع در چه شرایطی مجاز و قانونی شناخته می شود؟ در ادامه با عدل جویان همراه باشید.

دفاع مشروع به چه معناست؟

دفاع مشروع نوعی حق قانونی برای افراد است که به موجب آن می توانند در مواقع ضروری و اضطراری در برابر رفتارهای مجرمانه ، تجاوز قريب الوقـوع يـا بالفعـل و هرگونه ادفاع از نفس، ناموس ، مال و دیگر موارد دفاع و مقابله نموده و مشمول مجازات نگردند.

توسل به دفاع مشروع و تحقق آن می تواند یکی از علل موجهه ی برای جرم به حساب بیاد اما مستلزم تحقق شرایط خاصی است که مصادیق آن در قانون بیان شده است. علل موجهه ی جرم می تواند وصف مجرمانه ی جرم را از بین ببرد و مجازات آن را منتفی سازد.

به عبارت دیگر دفـاع مـشروع به معنای حق برطرف کردن و مقابله با یک خطر قریب الوقوع و فوری است که بایستی با فوریت هرچه تمام انجام گردد.

در دفاع مشروع مجازات حبس ، دیه ، جریمه ی نقدی و اعدام ساقط است.

دفاع مشروع در چه شرایطی تعریف می شود؟

وکیل کیفری : دفاع مشروع چند شرط کلی دارد که به استناد آن می توان از آن استفاده کرد. مهم ترین مسأله در دفاع مشروع فوریت و جدیت حمله است. یعنی بایستی جان ، مال ، ناموس و یا آبروی فرد در معرض یک خطر جدی و فوری قرار گرفته باشد و جز دفاع مشروع هیچ راه دیگری برای حمله و دفاع وجود ندارد.

برای مثال زنی در معرض تجاوز حتمی قرار دارد و برای دفاع از خود مجبور به قتل فرد متجاوز می گردد. در چنین شرایطی چنانچه اثبات شود زن هیچ راه دیگری به جز قتل فرد متجاوز نداشته دفـاع مشـروع محرز می گردد.

خطر قریب الوقوع به چه معناست؟

خطر قریب الوقوع هر گونه خطری است که وقوع آن بسیار نزدیک خواهد بود. به طور کلی در تمامی موارد دفاع مشروع خطر بایستی به قدری نزدیک و حتمی و الوقوع باشد که شخص هیچ راهی جز توسل به دفاع مشروع نداشته باشد.

در صورتی که شخصی صرفا با یک تهدید ساده روبرو شود و خبری از خطر قریب الوقوع وجود نداشته باشد دفـاع مشـروع معنایی ندارد.

برای مثال ورود یک آسیب جسمانی شدید حتمی محرز است و یا خطر تجاوزی پیش روی فرد قرار دارد. در چنین شرایطی با فرض شرایط کلی دفاع مشروع می توان از آن استفاده کرد.

ناموس به چه معناست؟

موضوع چالش برانگیزی که در این میان مطرح است تعریف ناموس می باشد. ناموس واژه ای است که در ورای آن مفاهیم متعدد و گسترده ای وجود دارد. بسیاری از موارد دفـاع مشـروع در راستای دفاع از ناموس صورت می پذیرد اما در نهایت به عنوان یک قتل ناموسی شناخته شده و چه بسا که با مجازات قانونی نیز همراه می باشد.

آداب و رسوم ، فرهنگ ، دین ، عقاید ، خصوصیات اخلاقی و بسیاری فاکتورهای دیگر در تعریف واژه ی ناموس دخیل اند. به طوری که دفاع از ناموس صرفا در شرایطی مجاز و قانونی شناخته می شود که در مقابل هتک حرمت ، تجاوز و آبروریزی قریب الوقوع همراه با سایر شرایط دفاع مشروع انجام گردد. در غیر این صورت مشمول مجازات قانونی جرم مربوطه خواهد بود.

مشاوره حقوقی با عدل جویان

در حالت کلی هرگونه آسیب رساندن و صدمه به افراد جرم می باشد و با مجازات قانونی همراه خواهد بود. اما دفـاع مـشـروع استثنایی است که در راستای دفاع از جان ، مال و ناموس به وجود آمده است. از آنجایی که با دفـاع مشـروع صورت قانونی جرم از بین می رود فاقد مجازات قانونی شناخته می شود بسیار مهم است که در چه مواردی و تحت چه شرایطی انجام گردد.

گاه مرز بین دفاع مشروع و ارتکاب جرم به قدری باریک است که به سختی می توان این مسأله را اثبات نمود. از رو حضور یک وکیل حرفه ای و باتجربه در این زمینه می تواند پرونده ی شما را در مسیری درست قرار دهد و در حصول نتیجه بسیار مؤثر باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام مشاوره حقوقی در این زمینه می توانید با وکلای مجموعه ی حقوقی عدل جویان در ارتباط باشید.