واخواهی چیست و چگونه واخواهی کنیم ؟

واخواهی: اصحاب دعوا علی اصول در جلسات دادگاه حضور پيدا می كنند و از خود دفاع می نمايند يا اينكه به جاي خود وكيل معرفی و انتخاب می كنند تا به جاي آن ها در جلسات دادگاه حضور پيدا كند، اما گاهی خوانده دعوا علی رغم اطلاع از وجود جلسه دادرسی، در جلسه حاضر نمی شود يا اينكه ابلاغيه وقت جلسه دادرسی به خوانده ابلاغ نمی شود، لذا خوانده از دعواي مطرح شده بی اطلاع هست و حكمی كه عليه خوانده صادر ميشود غيابی محسوب می شود .به همين جهت قانون گزار ، اين امكان را براي خوانده ايجاد كرده كه چون در جلسه دادرسی غايب بوده بتواند از حقوق خود دفاع كند و به راي صادره عليه خودش اعتراض كند.

واخواهی چيست؟

هرگاه عليه خوانده حكم غيابی صادر می شود، او می تواند در همان دادگاهی كه حكم را صادركرده است اعتراض كند، به اعتراض محكوم عليه يعنی شخص خوانده( غايب) به حكم غيابی را واخواهی می گوييم،چون در مرحله بدوي خوانده غايب بوده لذا نتوانسته از حقوق خود دفاع كند، قانون گزار به خوانده غايب حق داده كه به راي غيابی كه عليه او صادر شده است اعتراض كند و از خود بتواند دفاع كند.

اصحاب واخواه :

واخواه ، يعنی همان خوانده مرحله بدوي و واخوانده يعنی همان خواهان مرحله بدوي است.

 ابلاغ واقعی و قانونی:

منظور از ابلاغ واقعی : اين هست كه اوراق اخطاريه به خود شخص خوانده ابلاغ بشود و خوانده ذيل اوراق اخطاريه را امضا كند و رسيد بدهد

. 2 منظور از ابلاغ قانونی : اين است كه اوراق اخطاريه به شخصی غير از خوانده ابلاغ بشود ، مثل اينكه اوراق اخطاريه به همسر خوانده ابلاغ شود.

اوصاف راي غيابی

1. با جمع سه شرط حكمی كه از دادگاه صادر می شود غيابی محسوب ميشود، اول اينكه خوانده يا وكيلش در هيچ يك از جلسات دادرسی شركت ننمايند، و به طور كتبی هم دفاع نكرده باشند يعنی اينكه خوانده يا وكيلش اليحه كتبی براي دفاع از خودشان را به دادگاه ارسال نكرده باشند و اينكه اخطاريه وقت رسيدگی به صورت واقعی ابلاغ نشده باشد
2. اگر خوانده يا وكيل او در هيچ يك از جلسات دادرسی شركت نكرده و به طور كتبی هم دفاع نكرده باشند اما وقت جلسه دادرسی به صورت واقعی ابلاغ شده باشد، حكم حضوري محسوب ميشود لذا اگر حكم عليه خوانده صادر شده باشد نمی تواند نسبت به حكم صادره تقاضاي واخواهی نماييد
3. واخواهی از حقوق خوانده محسوب می شود و تحت هيچ شرايطی خواهان دعوا نمی تواند به حكمی كه عليه او صادر شده است واخواهی كند ، چرا كه حكم هميشه نسبت به خواهان حضوري محسوب ميشود
4. واخواه( خوانده دعواي بدوي) بايد دادخواست واخواهی خود را به همان دادگاهی تقديم كند كه حكم را صادر كرده است.
5. واخواه تنها می تواند نسبت به حكم صادره عليه خودش اقدام به واخواهی نماييد، لذا نسبت به قرار هاي صادر از دادگاه مانند، قرار عدم استماع و قرار رد دادخواست نمی توان واخواهی كرد

مهلت واخواهی

مهلت واخواهی براي اشخاصی كه مقيم ايران هستند 20 روز از تاريخ ابلاغ حكم و براي اشخاص مقيم خارج از كشور 3 ماه می باشد.

اجراي حكم غيابی :

در خصوص اجراي آراي غيابی ما با دو حالت مواجه هستيم :

الف: اگر دادنامه يا اجراييه به محكوم عليه(خوانده) ابلاغ واقعی شده باشد، در اينصورت اجراي حكم غيابی تفاوتی با اجراي ساير احكام ندارد

ب: اگر نه دادنامه و نه اجراييه هيچ كدام به محكوم عليه ابلاغ واقعی نشده باشد: در اين صورت براي اجراي حكم غيابی ، محكوم له ( خواهان) بايد ضامن يا فيش حقوقی يا ضمانت نامه بانكی، يا جواز كسب و يا وجه نقد به صندوق دادگستري بسپارد، فلسفه اين كار اين است كه اگر خوانده نسبت به حكم غيابی واخواهی كند و بتواند حكم را نقض كند، خسارتی كه از اين طريق به خوانده رسيده است جبران شود.

در آيين دادرسی كيفري هم قانون گزار، براي متهمی كه در جلسات دادگاه حاضر نشده است امكان واخواهی از حكم را فراهم كرده است و عدم حضور متهم در جلسات دادگاه مانعی براي رسيدگی قاضی به پرونده و صدور حكم نمی باشد.

4 اوصاف واخواهی در آيين دادرسی كيفري :

1. متهم يا وكيل او در هيچ يك از جلسات دادگاه حضور نيافته و به طور كتبی هم دفاع نكرده باشند در اينصورت حكم صادره عليه متهم غيابی محسوب می شود، در آيين دادرسی كيفري برخالف آيين دادرسی مدنی براي غيابی محسوب شدن حكم نيازي نيست كه اخطاريه جلسه دادرسی به صورت قانونی ابالغ شده باشد
2. در جرايمی كه جنبه حق الهی دارند يعنی جرايمی كه با حق خداوند درارتباط هست مانند زنا و لواط و شرب خمر، اگر متهم غايب باشد در جلسه دادگاه، قاضی نمی توانند در غياب متهم اقدام به رسيدگی كنند، رسيدگی به اين جرايم نيازمند حضور متهم می باشد مگر اينكه شخصی متهم به انجام جرمی باشد كه جنبه حق الهی داشته باشد و در جلسه دادرسی غايب باشد و قاضی بخواهد نسبت به اين شخص حكم برائت صادر نمايد در اينصورت براي صدور حكم برائت نيازي به حضور متهم نيست، اما در ساير جرايم كه جنبه حق الناسی دارد مانند سرقت و كلاهبرداري اگر متهم در جلسه رسيدگی غايب باشد اماكن رسيدگی وجود دارد
3. متهمی كه در جلسه دادرسی غايب بوده است درصورتی می تواند نسبت به راي صادره واخواهی نمايد كه حكم صادره برعليه وي باشد، اگر علی رغم غيبت متهم در جلسه دادرسی حكم به نفع وي صادر شده باشد، دراينصورت متهم نمی تواند نسبت به حكم واخواهی نمايد
4. مهلت واخواهی در آيين دادرسی كيفري:  مهلت واخواهی براي متهمی كه مقيم داخل كشور می باشد ٠٢ روز و براي متهمی كه مقيم خارج از كشور می باشد ٠ ماه از تاريخ ابالغ حكم می باشد.