دادگاه تجدید نظر، مراحل رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر
دادگاه تجدید نظر : اعتراض به رای دادگاه بدوی در قالب تجدیدنظرخواهی مطرح می شود. در واقع تجدیدنظرخواهی به معنای درخواست فرد معترض از یک دادگاه بالاتر جهت رسیدگی مجدد به موضوعی است که در دادگاه بدوی مورد صدور حکم قرار گرفته است. این مرجع قضایی دادگاه تجدید نظر نام داشته و منطبق با قوانین تجدیدنظرخواهی در قانون آیین دادرسی کیفری و قانون آیین دادرسی مدنی فعالیت می کند.
جهات تجدید نظر
فهرست مطالب
قانون آیین دادرسی مدنی جهات ذیل را جهت تجدیدنظرخواهی معتبر میداند. این موارد هر چند در آیین دادرسی مدنی ذکر شده اند با این حال در خصوص دعاوی کیفری نیز اجرا می شوند. این جهات عبارتند از:زمانی که یکی از طرفین ادعا نماید که مستندات صدور حکم از اعتبار قانونی برخوردار نیستند.
- ادعای یکی از طرفین مبنی بر فقدان شرایط قانونی شهادت همچون عدم عدالت شهود و مواردی از این قبیل.
- اگر فرد معترض ادعا نماید که دلایل ابرازی وی مورد توجه قاضی قرار نگرفته است.
- ادعای معترض مبنی بر عدم صلاحیت قاضی و دادگاهی که صادر کننده رای نهایی است.
- هرگاه یکی از طرفین، رای صادر شده را با موازین شرعی و قوانین موجود متضاد و مخالف بداند.
نکته قابل توجه این است که ذکر هیچ کدام از این جهات در دادخواست تجدیدنظرخواهی الزامی نمی باشد.
آرای کیفری قابل تجدیدنظر
بر طبق ماده ۲۳۲ قانون آیین دادرسی کیفری جدید موارد ذیل قابلیت تجدیدنظرخواهی پس از صدور حکم در دادگاه بدوی را دارند. این موارد عبارتند از:
- جرائم مستوجب اعدام یا رجم
- جرائم مستوجب حد و قصاص نفس
- مجازات مستوجب مصادره اموال و یا ضبط اموال به ارزش بیش از یک میلیون ریال
- مجازاتهای مستوجب شلاق، حبس به مدت بیش از ۳ ماه و یا جریمه نقدی به ارزش بیش از پانصد هزار ریال
- محکومیت های مستوجب انفصال از خدمت
ملاک قابلیت تجدیدنظرخواهی در خصوص رای دادگاه بدوی، میزان مجازات پیشبینی شده در قانون برای جرم مورد نظر می باشد نه میزان مجازاتی که قاضی در دادگاه بدوی مشخص نموده است.
آراء حقوقی قابل تجدید نظر خواهی
بر طبق ماده ۳۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی، رای دادگاههای عمومی و انقلاب در امور حقوقی قطعی است مگر در مواردی که طبق قانون قابل تجدید نظر خواهی باشند. این موارد عبارتند از:
- دعاوی مالی که خواسته و ارزش آن از ۳ میلیون ریال متجاوز باشد
- تمامی احکام صادره در دعاوی غیر مالی
- احکام مربوط به متفرعات دعوا در صورتی که حکم مربوط به اصل دعوا قابل تجدیدنظرخواهی باشد
بر طبق تبصره ماده ۳۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی احکام مستند به اقرار در دادگاه یا مستند به رای یک یا چند نفر کارشناس که طرفین کتباً رای آنان را قاطع دعوا قرار داده باشند قابل درخواست تجدیدنظر نیست مگر در خصوص صلاحیت دادگاه یا قاضی صادرکننده رای.
قرارهای قابل تجدید نظر خواهی
دادگاه تجدیدنظر صرفاً برای رسیدگی به احکام قطعی دادگاههای بدوی تشکیل نمیشود بلکه برخی از قرارهای تعیین شده در قوانین مختلف نیز قابلیت مطرح شدن در دادگاه تجدید نظر را دارند. بر طبق ماده ۳۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی قرار های زیر قابل تجدیدنظرخواهی هستند البته به این شرط که حکم راجع به اصل دعوا قابل درخواست تجدیدنظر باشد. این موارد عبارتند از:
- قرار ابطال دادخواست یا رد دادخواست
- قرار رد دعوا یا عدم استماع دعوا
- قرار صادر شده مبنی بر سقوط دعوا
- قرار مبنی بر عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا
چه افرادی میتوانند درخواست تجدید نظر نمایند؟
تمامی افرادی که دعاوی آنها در زمره دعاوی مطرح شده در مباحث فوق قرار میگیرد و از صدور حکم دادگاه بدوی متضرر میشوند میتوانند به صورت کاملاً مستقل و شخصی یا از طریق وکیل و نماینده قانونی خود نسبت به دادخواست تجدید نظر اقدام نمایند.
این حق صرفاً برای متشاکی عنه ایجاد نمی گردد بلکه در برخی از مواقع و بخصوص در صورت صدور حکم برائت و مواردی از این قبیل حق تجدیدنظرخواهی را برای فرد شاکی و مدعی خصوصی نیز ایجاد می گردد. علاوه بر این اشخاص، دادستان نیز میتواند نسبت به حکم برائت تقاضای تجدید نظر نماید.
اصحاب دعوا در دادگاه تجدیدنظر با عنوان تجدید نظر خواه و تجدید نظر خوانده مطرح شوند و به ترتیب همان خوانده یا متشاکی عنه و خواهان یا شاکی در دعوای بدی هستند.
مهلت تجدیدنظرخواهی
مهلت تجدید نظر خواهی نسبت به رای صادره از دادگاه بدوی نامحدود نیست بلکه فردی که قصد اعتراض به رای صادر شده را دارد باید در مدت زمان تعیین شده در آیین دادرسی کیفری یا مدنی نسبت به این امر اقدام کند. این زمان برای اشخاصی که در ایران حضور دارند ۲۰ روز و برای افراد مقیم خارج از کشور دو ماه می باشد.
تنها عذری که در خصوص پذیرش دعوای تجدیدنظرخواهی پس از مهلت قانونی پذیرفته می شود به دست آوردن مستندات قانونی جهت اثبات حقانیت خود در دادگاه می باشد.
عدم تجدیدنظرخواهی به علت عدم توانایی پرداخت هزینههای مربوط به دادگاه تجدید نظر پس از مهلت قانونی قابلیت استماع ندارد چراکه فرد می تواند در مهلت قانونی تعیین شده نسبت به دادخواست اعسار اقدام نموده و در صورت تایید توسط دادگاه از پرداخت هزینه مورد نظر تا رفع اعسارمعاف گردد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.